2 رئیس‌جمهوری اول ایران نتوانستند دوران 4 ساله مسئولیت خود را به پایان برسانند؛ اولی پس از 7ماه برکنار شد و از ایران گریخت و دومی تنها 2ماه رئیس‌جمهور بود به شهادت رسید. اما 3رئیس‌جمهوری که در پی آمدند، هر یک 2دوره پیاپی در این سمت بودند. اینک رئیس‌جمهور ششم درتلاش است که مانند روسای قبلی، او هم 2دوره خود را بگذراند؛ کاری که به‌نظر می‌رسد برای او دشوار‌تر از روسای قبلی شده است. در بین روسای جمهوری که 2 دوره خود را طی کردند تنها سید‌محمد خاتمی بود که دور دوم بیشتر از دور اول رای آورد.
مقایسه آمار کسانی که برای کاندیدا شدن در 10دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرده‌اند نشان می‌دهد که بعد از پیروزی انقلاب و تا دوره ششم انتخابات، تعداد کسانی که خودشان را در شرایط انتخاب شدن برای ریاست‌جمهوری می‌دیدند (رجال سیاسی – مذهبی) و ثبت نام می‌کردند بیشتر از کسانی بوده که بدون درنظر گرفتن این شرایط اقدام به ثبت‌نام می‌کردند. اما از دور ششم (پس از جنگ) تعداد این افراد واجد شرایط قانونی رو به کاهش گذاشته و بر تعداد کسانی که رجال سیاسی نبودند و شرایط قانونی را نداشتند فزونی یافته است تا در دوره نهم که به حداکثر میزان خود یعنی 1014 رسید. البته آمار ثبت نام‌کنندگان در دوره دهم به 475 نفر کاهش یافت.
وضعیت تعیین صلاحیت کاندیداها در 10دوره
براساس آمارهای موجود در جدول از تعداد کاندیداهایی که در هر دوره وارد رقابت‌های انتخاباتی شده‌اند، تعداد کاندیداهای تایید صلاحیت شده در نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری نسبت به همه دوره‌ها رقم قابل توجهی را نشان می‌دهد. لازم به ذکر است در این دوره هنوز شورای نگهبان تشکیل نشده و شورای انقلاب مسئول بررسی صلاحیت نامزدها بوده است. تایید صلاحیت 95 نفر از 124نفرثبت نام‌کننده نشان‌دهنده وجود شرایط قانونی در تعداد بیشتری از ثبت‌نام کننده‌هاست، به عبارت دیگر در دوره اول چهره‌های سیاسی (رجال سیاسی – مذهبی) بیشتری در انتخابات ثبت نام کرده بودند.
نکته قابل توجه در انتخابات دهم ریاست‌جمهوری تمدید مهلت شورای نگهبان برای بررسی صلاحیت کاندیداهاست. این شورا با اعلام اینکه بررسی صلاحیت 475 نفر کاندیدا فرصت می‌خواهد، اعلام اسامی کاندیداهای تایید صلاحیت شده را 5 روز به تاخیر انداخت. درحالی که این اتفاق در دوره نهم که 1014نفر (بیش از دو برابر این دوره) ثبت‌نام کرده بودند نیفتاد و شورای نگهبان در وقت مقرر اسامی کاندیداها را اعلام کرد. از آن جا که یکی از شرایط کاندیداها رجال سیاسی- مذهبی بودن است طبیعی است که پرونده افراد گمنامی که ثبت نام می‌کنند خودبه‌خود از دایره بررسی‌ها خارج شود و تنها تعدادی کمتر از انگشتان 2دست باقی می‌مانند که شورای نگهبان به بررسی صلاحیت آنها می‌پردازد.
درصد شرکت‌کنندگان در دوره‌های گذشته
با نگاهی به آمار تعداد واجدین شرایط رای دادن در 9دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و تعداد کسانی که در پای صندوق‌های رای حاضر شده و رای داده‌اند این جمع بندی به‌دست می‌آید که در دوره هفتم ریاست‌جمهوری، بیشترین تعداد واجدین شرایط رای طی 30 سال پس از انقلاب اسلامی در پای صندوق‌های رای ریاست‌جمهوری حاضر شده‌اند. (9/79درصد) در این دوره محمد خاتمی رئیس‌جمهوری شد. دوره سوم با 2/74درصد در مکان دوم قرار دارد. در این دوره آیت‌الله سید‌علی‌خامنه‌ای انتخاب شدند.
دوره اول که بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب انتخابات آن برگزار شد با 4/67درصد در رتبه سوم قرار دارد. بنی صدر پیروز این انتخابات بود. دوره هشتم با 6/66درصد آرای شرکت‌کنندگان در جای چهارم قرار گرفت. در این دوره هم محمد خاتمی انتخاب شد. دوره دوم با 2/64درصد در ردیف پنجم از نظر تعداد شرکت‌کنندگان قرار دارد. در این دوره شهید رجایی انتخاب شد. دوره نهم با 8/62درصد و با پیروزی احمدی‌نژاد، دوره چهارم با 7/54درصد و پیروزی آیت‌الله خامنه‌ای، دوره پنجم با 6/54درصد و پیروزی هاشمی رفسنجانی و دوره ششم با 5/50درصد و پیروزی هاشمی رفسنجانی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
مهم‌ترین رویدادهای هر دوره
دراولین دوره ریاست‌جمهوری، تشکیل نخستین دوره مجلس شورای اسلامی، معرفی محمدعلی رجایی به‌عنوان نخست‌وزیر به مجلس، آغاز جنگ عراق با ایران، پایان بحران گروگانگیری آمریکایی‌ها، رای مجلس اول به عدم‌کفایت سیاسی بنی صدر و برکناری وی از ریاست‌جمهوری مهم‌ترین تحولات سیاسی کشور بودند. البته این دوره تنها 7 ماه دوام داشت.
دوره دوم
انفجار حزب جمهوری و دفتر نخست‌وزیری که در آن رجایی و باهنر به شهادت رسیدند از مهم‌ترین رخدادهای دوره دوم ریاست‌جمهوری بودند که 2 ماه بیشتر دوام نداشت.
دوره سوم
تشکیل دولت موقت و برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری توسط آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی، تشکیل ستاد بسیج اقتصادی و سهمیه بندی کالاهای اساسی، معرفی میرحسین موسوی به‌عنوان نخست‌وزیر به مجلس، آزادی خرمشهر، بازگشایی دانشگاه‌ها پس از انقلاب فرهنگی، آغاز به کار دوره دوم مجلس شورای اسلامی از مهم‌ترین تحولات دوره سوم ریاست‌جمهوری هستند.
دوره چهارم
انحلال حزب جمهوری اسلامی به‌دلیل بروز اختلاف در آن، تشکیل مجمع تشخیص مصلحت از سوی امام خمینی برای حل اختلاف مجلس و شورای نگهبان، تشکیل سومین دوره مجلس شورای اسلامی، پایان جنگ با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران، انجام عملیات مرصاد، صدور فتوای قتل سلمان رشدی، انشعاب در جامعه روحانیت مبارز با موافقت امام و تشکیل مجمع روحانیون مبارز، برکناری آیت‌الله منتظری از قائم مقامی رهبری، رحلت امام خمینی و انتخاب آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای به‌عنوان رهبر جمهوری اسلامی توسط مجلس خبرگان و همه‌پرسی اصلاح قانون اساسی با حذف پست نخست‌وزیری و شرط مرجعیت برای رهبری هم مهم‌ترین تحولات دوره چهارم را تشکیل می‌دهند.
دوره پنجم
اجرای نخستین برنامه توسعه اقتصادی پس از انقلاب و آغاز اجرای سیاست تعدیل اقتصادی، در پیش گرفتن سیاست تنش زدایی در روابط خارجی، آغاز سیاست گفت‌وگوی انتقادی اتحادیه اروپا با ایران و آغاز به کار دوره چهارم مجلس شورای اسلامی مهم‌ترین تحولات دوره پنجم و نشان‌دهنده مشی اقتصادی در پیش گرفته شده توسط رئیس‌جمهوری پنجم پس از پاپان جنگ در کشور است.
دوره ششم
انفجار مرکز فرهنگی یهودیان در آرژانتین و پایگاه نظامیان آمریکایی در الخبر عربستان و ماجرای رستوران میکونوس در آلمان و متهم کردن ایران به دست داشتن در آنها، امضای قانون تحریم سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در ایران (قانون داماتو) توسط بیل کلینتون و آغاز به کار دوره پنجم مجلس شورای اسلامی نیز مهم‌ترین رخدادهای ریاست‌جمهوری دوره ششم هستند که متأسفانه نشان‌دهنده سوءاستفاده کشورهای غرب از سیاست تنش زدایی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در دوره پنجم و ششم و توجه او به حل مسائل اقتصادی و بازسازی پس از جنگ است.
دوره هفتم
محاکمه کرباسچی شهردار تهران، استیضاح و برکناری عبدالله نوری وزیر کشور، رد طرح استیضاح مهاجرانی وزیر ارشاد، اطلاعیه وزارت اطلاعات مبنی بر دست داشتن عناصر خودسر در قتل‌های زنجیره‌ای، حادثه کوی دانشگاه، ترور سعید حجاریان، تشکیل مجلس ششم، استعفای عطاالله مهاجرانی از وزارت ارشاد، بروز حادثه 11 سپتامبر و پیام تسلیت خاتمی به ملت آمریکا، حمله آمریکا به افغانستان، قرار گرفتن ایران در محور شرارت از سوی بوش و برگزاری نخستین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا مهم‌ترین تحولات در دوره هفتم ریاست‌جمهوری است. همانطور که مشخص است عمده این تحولات داخلی هستند.
دوره هشتم
برگزاری دومین دوره انتخابات شوراها و انتخاب محمود احمدی‌نژاد به‌عنوان شهردار تهران، آغاز حمله آمریکا به عراق، زلزله بم، تحصن نمایندگان مجلس ششم به‌دلیل رد صلاحیت اکثر آنها برای شرکت در انتخابات مجلس هفتم، آغاز به کار مجلس هفتم با اکثریت اصولگرا، مخالفت مجلس هفتم با قراردادهای ترک سل و تاو، استیضاح، جلوگیری از افتتاح فرودگاه امام و برکناری احمد خرم وزیر راه و ترابری، آغاز تعلیق غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران با سفر وزیران خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان به ایران، لغو تعلیق غنی‌سازی اورانیوم در آخرین روزهای دولت هشتم هم مهم‌ترین تحولات ریاست‌جمهوری دوره هشتم هستند که حاوی تحولات سیاسی داخلی در جابه‌جایی قدرت از جناح اصلاح‌طلب به اصولگرا و پایان سیاست تنش‌زدایی با غرب است.
دوره نهم
طرح موضو ع انکار هولوکاست و اشاره به ضرورت پاک شدن اسرائیل از روی نقشه، تصمیم آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای برای ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل، صدور نخستین قطعنامه شورای امنیت در باره پرونده هسته‌ای ایران و تکرار آن تا 3قطعنامه، افزایش شدید قیمت نفت تا مرز 160دلار و به تبع آن افزایش درآمدهای دولت، افزایش شدید قیمت مسکن، بالا رفتن میزان تورم و گرانی، سهمیه‌بندی بنزین، تغییرات مدیریتی گسترده در دولت، تصویب واگذاری سهام عدالت، ارائه وام بانکی به بنگاه‌های زود بازده، انجام نخستین دور مذاکرات رسمی میان ایران و آمریکا در عراق که تا 3دور هم ادامه یافت، تشدید تضادهای اعراب با ایران، برگزاری انتخابات سومین دوره شوراها و پیروز شدن اصولگرایان منتقد دولت در آن، انحلال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، انحلال شوراهای عالی از جمله شورای پول و اعتبار، آغاز به کار مجلس هشتم با اکثریت اصولگرایان منتقد دولت، بی‌پاسخ ماندن پیام تبریک احمدی‌نژاد به اوباما رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا و پیام نوروزی اوباما به مردم و رهبران ایران، مهم‌ترین تحولات دوره نهم ریاست‌جمهوری هستند. که نشان‌دهنده بروز تغییرات فراوان در سیاست‌های داخلی و خارجی کشور است.
